Tràn dịch màng tinh hoàn

Tràn dịch màng tinh hoàn là bệnh lý tương đối phổ biến đặc biệt ở trẻ em. Đây có thể là bệnh lý bất thường bẩm sinh hoặc cũng có thể là dấu hiệu của một bệnh lý khác. Nếu tràn dịch màng tinh không được điều trị kịp thời, có thể sẽ gây ra nhiều phiền toái ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vậy dấu hiệu nhận biết và cách điều trị bệnh này như thế nào cho hiệu quả? Hãy cùng Phòng khám Ngoại khoa và Nam khoa Mega Med tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

1. Tràn dịch màng tinh hoàn là gì?

Tràn dịch màng tinh hoàn là tình trạng tích đọng quá mức dịch ở màng tinh hoàn. Bệnh có thể xảy ra ở nam giới trong mọi lứa tuổi kể cả trẻ sơ sinh. Tuy nhiên tình trạng này thường gặp ở trẻ em nhiều hơn. Còn đối với trẻ sơ sinh thì tràn dịch màng tinh hoàn có thể tự biến mất mà không cần điều trị khi trẻ từ 12-18 tháng tuổi.

Màng tinh hoàn có 2 lớp: lớp lá tạng bao phủ và gắn chặt với cấu trúc vỏ tinh hoàn và lớp lá thành bao toàn bộ lớp lá tạng. Giữa hai lớp này luôn có một lớp dịch mỏng để tinh hoàn có thể di động và trượt một cách dễ dàng. Do từ thời kỳ phôi thai tinh hoàn được phúc mạc bao bọc, sự đi xuống của tinh hoàn là quá trình đẩy thành bụng xuống bìu nên màng tinh hoàn còn có tên khác là phúc tinh mạc.

Bình thường lượng dịch dư thừa giữa 2 lá thường được hấp thu ở hệ thống mạch bạch huyết và tĩnh mạch trong bìu. Nếu mất sự cân bằng giữa lượng dịch tiết ra và lượng dịch thoát đi thì sẽ gây ứ đọng dịch và gây ra tràn dịch màng tinh hoàn.

Tràn dịch màng tinh hoàn là bệnh gì?

2. Dấu hiệu nhận biết, triệu chứng tràn dịch màng tinh hoàn

Tình trạng tràn dịch màng tinh hoàn thường không có biểu hiện phức tạp khi mới khởi phát. Dưới đây là các triệu chứng bệnh nhân (bố mẹ) cần lưu ý và theo dõi để đi khám kịp thời:

• Tràn dịch màng tinh hoàn có thể ở một bên hoặc 2 bên bìu
• Bìu căng to như quả bóng nhỏ mất nếp nhăn, bìu bên bệnh thấp hơn bên lành
• Cảm giác khó chịu do bìu bên tràn dịch căng to, tăng sức nặng của bìu đặc biệt khi đứng hoặc di chuyển, gây ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày của người bệnh
• Sờ nắn: thường không đau, căng tức, tinh hoàn và mào tinh hoàn như nằm trong bể nước nên rất khó sờ, xác định
• Dấu hiệu soi đèn pin: thấy phần dịch sáng trong suốt hơn và phân biệt được với tinh hoàn, mào tinh hoàn tối màu

3. Nguyên nhân gây tràn dịch màng tinh hoàn

Một số nguyên nhân phổ biến có thể dẫn đến tràn dịch màng tinh hoàn ở nam giới trưởng thành và các trẻ nam có thể kể đến như:

• Sinh lý bình thường ở trẻ sơ sinh: trong quá trình tinh hoàn di chuyển trong ống bẹn xuống dưới bìu kéo theo lớp vỏ phúc mạc bao quanh gọi là ống phúc tinh mạc. Sau khi tinh hoàn đã xuống đến bìu hoàn toàn thì ống phúc tinh mạc này mới bịt kín lại thành dây xơ. Vì vậy trẻ dưới 12 tháng và chậm nhất là 18 tháng sẽ có tình trạng tràn dịch màng tinh hoàn sinh lý mà chưa cần điều trị. Bệnh sẽ tự hết khi tinh hoàn xuống bìu hoàn toàn và ống phúc tinh mạc đóng kín.
• Còn ống phúc tinh mạc: thường gặp ở trẻ em, khi tinh hoàn đã di chuyển xuống bìu hoàn toàn nhưng ống phúc tinh mạc vẫn không được đóng kín, dẫn đến nước từ ổ bụng chảy qua ống phúc tinh mạc xuống bìu gây nên tình trạng tràn dịch màng tinh hoàn.
• Viêm tinh hoàn – mào tinh hoàn : thường gặp ở nam giới trưởng thành hoặc lớn tuổi, viêm nhiễm dẫn đến tình trạng tăng tiết dịch từ lá thành và lá tạng gây tràn dịch màng tinh hoàn
• U tinh hoàn: khối u sẽ kích thích vào màng tinh hoàn gây tình trạng tăng tiết dịch
• Tắc mạch bạch huyết: thường do kí sinh trùng, bình thường có sự cân bằng giữa lượng dịch tiết ra và lượng dịch hấp thu trở lại, mà lượng dịch hấp thu trở lại chủ yếu do hệ thống mạch bạch huyết chi phối. Khi có sự tắc nghẽn mạch bạch huyết sẽ dẫn đến tình trạng ứ đọng dịch ở màng tinh hoàn
• Sau mổ thắt giãn tĩnh mạch tinh…

Nguyên nhân gây tràn dịch màng tinh hoàn ở nam giới

4. Tràn dịch màng tinh hoàn có nguy hiểm không?

Bản thân tràn dịch màng tinh hoàn không phải là một tình trạng nguy hiểm, nó không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản cũng như chức năng tình dục của nam giới.

Tuy nhiên, tràn dịch màng tinh hoàn lại có thể là dấu hiệu cảnh báo của một số bệnh lý nguy hiểm mà tràn dịch chỉ là 1 biểu hiện của bệnh lý đấy như: U tinh hoàn, Viêm nhiễm tinh hoàn, Tắc mạch bạch huyết, Ung thư di căn xâm lấn… đặc biệt ở nam giới trưởng thành, lớn tuổi.

Vì vậy, khi có dấu hiệu bất thường vùng bìu bạn cần đi khám ở những cơ sở y tế chuyên sâu về nam khoa để được khám, phát hiện bệnh lý liên quan cũng như điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm.

5. Các phương pháp điều trị tràn dịch màng tinh hoàn

5.1 Theo dõi tại nhà

Đối với trường hợp các trẻ nam dưới 18 tháng: tràn dịch màng tinh hoàn có thể tự khỏi mà không cần điều trị gì. Tuy nhiên các bậc phụ huynh cần theo dõi, nếu sau 18 tháng trẻ vẫn còn tình trạng tràn dịch thì cần đưa con đi khám để điều trị sớm.

5.2 Điều trị nội khoa

Với một số trường hợp bệnh lý gây tràn dịch màng tinh hoàn ở người lớn có thể điều trị nội khoa bằng cách dùng thuốc. Khi bệnh lý chính khỏi thì tình trạng tràn dịch màng tinh hoàn cũng dần hết như:

• Viêm tinh hoàn – mào tinh hoàn: bệnh nhân cần khám, xét nghiệm để hướng đến nguyên nhân gây viêm tinh hoàn – mào tinh hoàn. Từ đó bác sĩ sẽ lựa chọn kháng sinh phù hợp, kết hợp với thuốc giảm phù nề, chống viêm.
• Tắc mạch bạch huyết do kí sinh trùng giun chỉ: trường hợp này thường kèm theo hiện tượng bị phù 2 chân cần điều trị các thuốc diệt kí sinh trùng. Nếu sau khi điều trị hết kí sinh trùng mà tình trạng phù nề không đỡ thì có nghĩa là bệnh nhân đã bị tắc mạch bạch huyết không hồi phục, cần can thiệp kèm theo như tái thông, bắc cầu bạch mạch…

Điều trị tràn dịch màng tinh hoàn bằng thuốc

5.3 Thủ thuật chọc hút dịch

Thủ thuật này hiện nay không còn được sử dụng bởi có thể dẫn đến nhiều nguy cơ, biến chứng nguy hiểm. Đây cũng là một điểm đáng lưu ý để người bệnh cân nhắc lựa chọn cơ sở y tế điều trị. Bởi hầu hết các đơn vị uy tín đều không còn áp dụng cách điều trị này cho bệnh nhân để tránh các nguy cơ:

• Tỉ lệ tái phát cao
• Nhiễm trùng từ bên ngoài đưa vào
• Tổn thương mào tinh hoàn, tinh hoàn

5.4 Điều trị ngoại khoa

a) Khi nào tràn dịch màng tinh hoàn cần phải phẫu thuật

• Tràn dịch màng tinh hoàn ở trẻ em: do còn ống phúc tinh mạc
• Tràn dịch màng tinh hoàn ở người lớn mà điều trị nội khoa không có kết quả:
• Tràn dịch màng tinh hoàn thứ phát sau viêm tinh hoàn – mào tinh hoàn
• Tràn dịch màng tinh hoàn do tắc mạch bạch huyết

b) Các phương pháp phẫu thuật điều trị

• Thắt ống phúc tinh mạc
• Phẫu thuật khâu lộn màng tinh hoàn
• Phẫu thuật mở cửa sổ màng tinh hoàn
• Phẫu thuật cắt bớt lá thành màng tinh hoàn
• Phẫu thuật lộn xếp lá thành màng tinh hoàn

c) Những lưu ý cho bệnh nhân trước khi phẫu thuật tràn dịch màng tinh hoàn

Trước khi phẫu thuật, bệnh nhân cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Cần khám để xác định mức độ tràn dịch màng tinh hoàn cũng như nguyên nhân gây bệnh
• Cần làm tất cả các xét nghiệm cần thiết để phục vụ cho cuộc mổ
• Thông báo cho bác sĩ các loại thuốc hiện đang dùng và các bệnh lí đang mắc, đặc biệt là các bệnh lý về máu, tim mạch hoặc hô hấp, dị ứng để có sự chuẩn bị kĩ càng, an toàn cho cuộc mổ
• Tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, không ăn uống khoảng 8 giờ trước phẫu thuật
• Cạo lông vùng bộ phận sinh dục để tránh tình trạng nhiễm trùng sau mổ
• Ngủ nghỉ hợp lí, không nên quá lo lắng gây ảnh hưởng tâm lí khi vào phòng mổ

6. Phẫu thuật điều trị tràn dịch màng tinh hoàn ở đâu?

Bất kì một phẫu thuật hay thủ thuật y tế nào cũng cần được thực hiện tại những cơ sở uy tín, chất lượng. Đặc biệt là trong phẫu thuật điều trị tràn dịch màng tinh hoàn luôn yêu cầu cao về trình độ chuyên môn của phẫu thuật viên và điều kiện phẫu thuật của cơ sở y tế. 

Một số bệnh viện đi đầu trong hoạt động điều trị giãn tĩnh mạch tinh tại Việt Nam hiện nay có thể kể đến như: bệnh viện Bạch Mai, bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Việt Bỉ, bệnh viện Việt Đức… Sở dĩ đây đều là những bệnh viện tuyến cuối cả nước, quy tụ rất nhiều các bác sĩ, chuyên gia giàu kinh nghiệm được đào tạo chuyên sâu trong lĩnh vực.

Tiêu biểu nhất là ThS. BSCKI Trần Quốc Khánh – chuyên gia Nam học của bệnh viện Bạch Mai. Ông là bác sĩ hàng đầu tại Việt Nam đã thực hiện thành công rất nhiều ca phẫu thuật điều trị tràn dịch màng tinh hoàn với nhiều mức độ phức tạp khác nhau cho người bệnh. Với hơn 10 năm nỗ lực học tập và làm việc chuyên sâu cả trong và nước ngoài, bác sĩ Nam khoa Trần Quốc Khánh luôn nhận được sự tin tưởng từ mỗi bệnh nhân và yêu quý đặt cho cái tên: “Bàn tay vàng của làng Nam khoa”.

ThS. BSCKI Trần Quốc Khánh - Chuyên gia Nam học Bệnh viện Bạch Mai

Trên đây là một số thông tin về phẫu thuật điều trị tràn dịch màng tinh hoàn ở nam giới. Để được tư vấn chi tiết hơn về vấn đề này bởi chuyên gia Nam học của Phòng khám Ngoại khoa và Nam khoa Mega Med, quý khách có thể đặt lịch hẹn trực tiếp qua hotline 0987.869.115 của chúng tôi.

Thông tin liên lạc:

Địa chỉ:  354 Trường Chinh, P.Khương Thượng, Q.Đống Đa, Hà Nội.

Hotline: 0987 869 115