Giãn tĩnh mạch tinh: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Giãn tĩnh mạch tinh là một trong những nguyên nhân phổ biến gây vô sinh ở nam giới, nhưng không phải ai cũng nhận thức rõ về tình trạng này. Đây là hiện tượng các tĩnh mạch trong bìu bị giãn và xoắn bất thường, làm suy giảm chất lượng tinh trùng và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản. 

Dù giãn tĩnh mạch tinh thường diễn tiến âm thầm, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây đau tức vùng bìu, teo tinh hoàn và giảm khả năng sinh sản. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến giãn tĩnh mạch tinh? Những triệu chứng nhận biết ra sao? Và đâu là phương pháp điều trị hiệu quả nhất? Hôm nay bạn hãy cùng Phòng khám Ngoại khoa và Nam khoa Mega Med tìm hiểu nhé!

Nguyên nhân giãn tĩnh mạch tinh là gì?

Nguyên nhân gây ra tình trạng giãn tĩnh mạch tinh

Giãn tĩnh mạch tinh là tình trạng các tĩnh mạch trong bìu (đặc biệt là tĩnh mạch thừng tinh) bị giãn và xoắn bất thường. Mặc dù nguyên nhân chính xác vẫn chưa được xác định hoàn toàn, nhưng các nghiên cứu đã chỉ ra một số yếu tố có thể góp phần gây ra bệnh: 

1. Rối loạn hệ thống van tĩnh mạch 

• Hệ thống tĩnh mạch thừng tinh có các van một chiều giúp điều hòa lưu lượng máu từ tinh hoàn về tim. Khi các van này bị suy yếu hoặc hoạt động không hiệu quả, máu sẽ bị ứ đọng trong tĩnh mạch, gây giãn và xoắn.

2. Sự chèn ép tĩnh mạch

Một số trường hợp giãn tĩnh mạch tinh có thể do tĩnh mạch thừng tinh bị chèn ép bởi các cấu trúc xung quanh như:

• Động mạch thận
• Ruột hoặc các mô khác trong ổ bụng
• Khối u ở vùng bụng hoặc vùng chậu (hiếm gặp)
• Sự chèn ép này khiến máu khó lưu thông, làm tăng áp lực lên tĩnh mạch và gây giãn.

3. Do cấu trúc giải phẫu của cơ thể

Giãn tĩnh mạch tinh thường xảy ra ở bên trái (chiếm khoảng 85-90% trường hợp) do đặc điểm giải phẫu:

• Tĩnh mạch tinh bên trái nối trực tiếp với tĩnh mạch thận trái theo một góc vuông, trong khi tĩnh mạch tinh bên phải lại nối với tĩnh mạch chủ dưới ở góc chéo, giúp máu lưu thông dễ dàng hơn.
• Do đó, dòng máu từ tinh hoàn bên trái dễ bị cản trở hơn, làm tăng nguy cơ giãn tĩnh mạch tinh.

4. Yếu tố di truyền

• Nếu trong gia đình có người mắc giãn tĩnh mạch tinh hoặc các bệnh về tĩnh mạch khác như suy giãn tĩnh mạch chân, nguy cơ mắc bệnh ở thế hệ sau có thể cao hơn.

5. Tăng áp lực ổ bụng

Một số yếu tố làm tăng áp lực trong ổ bụng có thể dẫn đến giãn tĩnh mạch tinh, bao gồm:

• Táo bón mãn tính (cố rặn nhiều khi đi vệ sinh)
• Tập thể dục hoặc lao động nặng thường xuyên
• Béo phì, làm tăng áp lực lên vùng bụng và bìu
• Ho mạn tính do các bệnh về phổi hoặc hút thuốc lá lâu năm

6. Sự phát triển của cơ thể trong tuổi dậy thì

• Giãn tĩnh mạch tinh thường được phát hiện ở tuổi dậy thì hoặc giai đoạn trưởng thành sớm. Khi tinh hoàn phát triển nhanh chóng, nhu cầu lưu thông máu tăng cao nhưng hệ thống tĩnh mạch chưa kịp thích nghi, dễ dẫn đến hiện tượng giãn tĩnh mạch tinh.

7. Một số nguyên nhân hiếm gặp

• Khối u vùng bụng hoặc vùng chậu có thể chèn ép tĩnh mạch tinh và làm cản trở dòng chảy của máu, gây ra tình trạng giãn.
• Các bệnh lý về gan như xơ gan có thể làm tăng áp lực tĩnh mạch, ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn tinh hoàn.

Triệu chứng giãn tĩnh mạch tinh

Giãn tĩnh mạch tinh thường diễn tiến âm thầm và không có triệu chứng rõ ràng, đặc biệt ở giai đoạn đầu. Nhiều trường hợp chỉ được phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe kiểm tra vô sinh. Tuy nhiên, ở giai đoạn nặng hơn, bệnh có thể gây ra các triệu chứng sau:

1. Cảm giác đau hoặc khó chịu ở vùng bìu

Cơn đau thường âm ỉ, không dữ dội nhưng gây khó chịu

Đau có thể tăng lên khi:

• Đứng hoặc ngồi lâu
• Vận động mạnh, bê vác nặng
• Khi thời tiết nóng hoặc sau khi quan hệ tình dục

Cơn đau có xu hướng giảm khi nằm nghỉ

2. Cảm giác nặng nề ở bìu

• Nam giới có thể cảm thấy tinh hoàn (đặc biệt là bên trái) bị năng hơn bình thường, gây khó chịu khi đi lại

3. Nhìn thấy hoặc sờ thấy búi tĩnh mạch nổi lên

• Ở giai đoạn tiến triển, có thể thấy các tĩnh mạch giãn nổi lên dưới da bìu, trông giống như búi giun hoặc túi giun
• Khi sờ, có thể cảm nhận được các mạch máu giãn và xoắn

4. Tinh hoàn bị teo hoặc mềm hơn

Giãn tĩnh mạch tinh có thể làm giảm lượng máu nuôi dưỡng tinh hoàn, dẫn đến:

• Tinh hoàn bị teo nhỏ dần
• Kết cấu tinh hoàn mềm hơn so với bình thường

5. Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản

Giãn tĩnh mạch tinh làm tăng nhiệt độ ở bìu, ảnh hưởng đến quá trình sản xuất tinh trùng, có thể dẫn đến:

• Giảm số lượng và chất lượng tinh trùng
• Giảm khả năng di chuyển về tinh trùng
• Giảm tăng tỷ lệ tinh trùng dị dạng

Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến gây vô sinh nam

6. Sưng hoặc mất cân đối giữa hai bên tinh hoàn

• Tinh hoàn bên bị giãn tĩnh mạch có thể sưng to hơn bình thường do ứ đọng máu.
• Trong một số trường hợp, tinh hoàn hai bên có kích thước chênh lệch rõ rệt

7. Giảm ham muốn tình dục

Do ảnh hưởng của sự suy giảm testosterone và tình trạng khó chịu kéo dài, một số nam giới có thể gặp tình trạng giảm ham muốn tình dục       

Các cấp độ giãn tĩnh mạch tinh, khi nào cần điều trị?

Phân độ giãn tĩnh mạch tinh trên lâm sàng:

• Độ 0: giãn tĩnh mạch tinh chưa có biểu hiện trên lâm sàng tức là không phát hiện được khi thăm khám, nhưng có thể phát hiện được khi làm các chẩn đoán hình ảnh như siêu âm
• Độ 1: giãn tĩnh mạch tinh sờ thấy được khi làm nghiệm pháp gắng sức
• Độ 2: giãn tĩnh mạch tinh sờ thấy được ở trạng thái bình thường mà không cần làm nghiệm pháp gắng sức
• Độ 3: giãn tĩnh mạch tinh nhìn thấy rõ ở da bìu mà không cần sờ để phát hiện

Theo nghiên cứu trên thế giới, chỉ có giãn tĩnh mạch tinh từ độ 1 mới có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản cho nam giới và cần can thiệp. Còn độ 0 thì chưa cần can thiệp phẫu thuật mà còn có thể điều trị bằng cách uống thuốc, chế độ sinh hoạt, luyện tập hợp lý. 

Tuy nhiên, hiện nay giữa việc khám lâm sàng và siêu âm còn có mức độ chênh lệch khá lớn trong chẩn đoán giãn tĩnh mạch tinh. Trên lâm sàng, nhiều trường hợp khám thấy tình trạng giãn rất rõ nhưng trên siêu âm lại không phát hiện ra, ngược lại một số trường hợp siêu âm phát hiện rõ nhưng lâm sàng lại không phát hiện ra. Vì vậy khi có các dấu hiệu nghi ngờ nam giới cần đi khám ngay để được chẩn đoán điều trị kịp thời, tránh những biến chứng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Phương pháp điều trị giãn tĩnh mạch tinh

Trước khi tiến hành điều trị, cần chẩn đoán chính xác tình trạng giãn, mức độ giãn, mức độ ảnh hưởng của tình trạng giãn đến khả năng sinh sản, tình trạng teo và giảm chức năng tinh hoàn, mức độ ảnh hưởng đến sinh hoạt làm việc… Đặc biệt là đối với các bệnh nhân đang độ tuổi sinh sản, còn các trường hợp lớn tuổi không có biểu hiện lâm sàng cũng cần phải cân nhắc. Khi đã xác định đầy đủ về tình trạng bệnh giãn tĩnh mạch tinh thì mới có phương pháp điều trị hiệu quả được.

1. Giãn tĩnh mạch tinh độ 0, độ 1

Với trường hợp bị giãn tĩnh mạch tinh độ 0, độ 1 hoặc chưa có dấu hiệu ảnh hưởng đến khả năng sinh sản thì nam giới có thể điều trị bệnh bằng cách thực hiện:

• Chế độ dinh dưỡng: ăn nhiều chất xơ, chống táo bón, bổ sung các thực phẩm giàu vitamin E, vitamin C để tăng cường khả năng chống oxy hóa
• Chế độ sinh hoạt: chống táo bón, ngủ nghỉ hợp lý tránh thức khuya, đứng lâu hoặc ngồi nhiều, hạn chế những môn thể dục hoặc làm việc gắng sức
• Điều trị nội khoa: bằng các thuốc tăng trương lực mạnh như daflon, veinofytol…,các chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E, selen, glutathion…
• Nếu sau 3-6 tháng không có kết quả thì tiến hành phẫu thuật
• Tuy nhiên theo các nghiên cứu đa số trường hợp điều trị nội khoa thường cho kết quả rất hạn chế

2. Giãn tĩnh mạch tinh độ 2, độ 3

Với trường hợp giãn tĩnh mạch tinh độ 2,3 hoặc bất kỳ mức độ giãn tĩnh mạch tinh nào ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng đều cần can thiệp sớm. Một số phương pháp can thiệp được áp dụng phổ biến hiện nay có thể kể tới như:

• Phẫu thuật điều trị giãn tĩnh mạch tinh: có nhiều phương pháp mổ trong điều trị bệnh lý này như mổ mở, mổ nội soi, mổ vi phẫu. Trong đó mổ vi phẫu hiện nay là phương pháp mổ hiện đại nhất, tiên tiến nhất và có hiệu quả cao nhất
• Can thiệp nút mạch: phương pháp này khá đơn giả, ít xâm lấn tuy nhiên khá tốn kém và tỉ lệ tái phát tương đối cao. Đặc biệt ở những bệnh nhân giãn tĩnh mạch tinh có ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng, việc can thiệp có sử dụng tia X cũng làm ảnh hưởng phần nào đến khả năng sinh tinh của tinh hoàn, nên không thích hợp cho các bệnh nhân đang có nhu cầu điều trị vô sinh

Phẫu thuật giãn tĩnh mạch tinh

Địa chỉ điều trị giãn tĩnh mạch tinh

Nam giới cần lưu ý rằng, bất kì một phẫu thuật hay thủ thuật y tế nào cũng cần được thực hiện tại những cơ sở uy tín, chất lượng. Đặc biệt là trong phẫu thuật điều trị bệnh giãn tĩnh mạch tinh luôn yêu cầu cao về trình độ chuyên môn của phẫu thuật viên và điều kiện phẫu thuật của cơ sở y tế. 

Nếu bạn đang muốn tìm một địa chỉ khám giãn tĩnh mạch tinh uy tín và chất lượng thì đừng quên Phòng khám Ngoại khoa và Nam khoa Mega Med. Phòng khám Mega Med luôn là một địa chỉ đáng tin cậy và được hàng nghìn bệnh nhân tin tưởng bởi vì: 

• Chúng tôi tự hào là một trong số rất ít phòng khám chuyên khoa Nam học tại Hà Nội được Sở Y Tế cấp phép, chứng nhận đáp ứng đầy đủ các tiêu chí về trang thiết bị và nhân lực để đảm bảo chất lượng khám, chữa bệnh cho bệnh nhân
• Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa hàng đầu trong lĩnh vực: Khi tới Mega Med sẽ có cơ hội được thăm khám trực tiếp đội ngũ y bác sĩ có chuyên môn cao, kinh nghiệm nhiều năm làm việc trong lĩnh vực Ngoại khoa & Nam khoa tại các bệnh viện lớn như: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện 108, ĐH Y Hà Nội, Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Việt - Bỉ,... Đứng đầu là Ths. BSCKI Trần Quốc Khánh, chuyên gia Nam học bệnh viện Bạch Mai,… với hơn 10 năm kinh nghiệm được đào tạo và nghiên cứu chuyên sâu về Nam học cả trong nước và quốc tế
• Phương pháp điều trị triệt để tận gốc từ nguyên nhân, bạn sẽ được thăm khám chuyên sâu và tìm ra chính xác nguyên nhân gây bệnh của mình. Từ đó bác sĩ sẽ xây dựng 1 phác đồ cá nhân hóa phù hợp với đúng tình trạng và nguyên nhân gây bệnh giúp bạn rút ngắn quy trình điều trị và tiết kiệm chi phí
• Chi phí khám chữa bệnh đảm bảo niêm yết, công khai, phù hợp với hầu hết khả năng chi trả của người bệnh. Các bác sĩ chỉ yêu cầu thực hiện những hạng mục cần thiết để đi tới phác đồ điều trị cụ thể. Các hạng mục không bắt buộc đều có thể bỏ qua nhằm hạn chế phát sinh chi phí tối đa cho người bệnh
• Môi trường khám chữa bệnh sạch sẽ, tiện nghi
• Quy trình khám chữa bệnh chuyên nghiệp, thủ tục tối giản, nhanh chóng, có phòng chờ tiện nghi
• Hàng trăm Feedback 5 sao trên Google Maps như là lời khẳng định cho chất lượng dịch cũng như chuyên môn điều trị của Mega Med

100% bệnh nhân đánh giá 5 sao, phản hồi hài lòng với chất lượng dịch vụ tại Mega Med

Liên hệ ngay qua Hotline 0987.869.115 để được đặt lịch khám và điều trị nhé!