Dương vật nam giới: Cấu tạo dương vật, vai trò và chức năng

Dương vật là một bộ phận quan trọng ở nam giới, đóng vai trò quan trọng trong việc bài tiết, duy trì nòi giống. Ngoài ra còn giúp cho nam giới đạt được khoái cảm khi quan hệ tình dục. Vì là một bộ phận nhạy cảm nên nam giới cần trang bị các kiến thức liên quan để bảo vệ khỏi những tác nhân gây bệnh và tổn thương ngoài ý muốn. Bác sĩ Trần Quốc Khánh - chuyên gia Ngoại tiết niệu – Nam học sẽ cung cấp các thông tin về cấu tạo dương vật, vai trò và chức năng của bộ phận thông qua bài viết sau!

Cấu tạo dương vật. Vai trò và cơ chế hoạt động của dương vật

1. Cấu tạo của dương vật

1.1 Phần bên ngoài

Cấu tạo dương vật bên ngoài thường có 3 phần chính: rễ dương vật, thân dương vật và đầu dương vật. Dương vật từ bên ngoài được chia ra thành nhiều bộ phận khác nhau:

• Phần rễ dương vật gắn vào xương mu qua dây chằng.

• Thân dương vật dưới dạng hình trụ, dễ cương cứng.

• Quy đầu bị bao quy đầu bao bọc, lộ ra khi cương cứng

• Lớp da bên ngoài dương vật gọi là bao quy đầu, giúp bảo vệ khỏi các tổn thương và duy trì độ ẩm lớp niêm mạc quy đầu

• Nếp hãm quy đầu giúp co giãn khi xuất hiện tình trạng cương cứng còn được gọi là dây thắng dương vật

• Đường rãnh dưới thân dương vật chạy từ hậu môn đến bìu ở mặt dưới thân dương vật còn được gọi là đường đan

Cấu tạo dương vật bên ngoài

1.2 Phần bên trong

Cấu tạo dương vật bên trong được chia thành 3 khối mô cương, bao gồm: 1 khối ở thể xốp và 2 khối ở thể hang.

Thể hang: Là một cấu trúc của ống mô cương, bao gồm nhiều khoang trống và nằm dọc theo chiều dài của dương vật. Nó tạo ra những hang động nằm trên phần trên của dương vật. Thân ngoài của thể hang được bao phủ bởi lớp cân trắng, còn được biết đến là cân Buck, và cách bi nhau bởi một lớp màng. Lớp màng này chia cắt hai thể hang và là một cấu trúc rất mỏng, cho phép máu dễ dàng chuyển từ một bên vách sang bên kia vách.

Thể xốp: chứa đường niệu đạo xốp để thoát tinh dịch và nước tiểu, nhưng không xảy ra cùng lúc. Khi nước tiểu được thoát ra thì nơi phóng ra tinh dịch sẽ bị ngăn lại và trường hợp ngược lại  

Giải phẫu cắt ngang dương vật sẽ lộ cấu trúc tổ ong. Khi kích thích, dương vật cương cứng tạo thành thể cương.

2. Hệ thống mạch máu của dương vật

Hệ thống mạch máu và hệ thần kinh trong cấu tạo dương vật được chia thành 2 hệ chính là hệ động mạch, hệ tĩnh mạch, cụ thể: 

2.1 Động mạch

Hệ động mạch chính của dương vật là động mạch thẹn trong, sau khi đi vào dương vật đổi tên thành động mạch dương vật chung. Nó chia thành 3 nhánh:

• Động mạch thể hang có nhiệm vụ chính là cung cấp máu cho hai thể hang. Bao gồm các tiểu động mạch xoắn cung cấp máu vào các xoang hang. Tiểu động mạch co thắt khi dương vật xìu và giãn nở khi cương cứng.

• Ở phía trên dương vật là động mạch lưng. 

• Động mạch thể xốp có nhiệm vụ chủ yếu là cung cấp máu cho thể xốp.

2.2 Tĩnh mạch

Hệ tĩnh mạch chính có cấu tạo là 3 động mạch chạy song hành với 3 tĩnh mạch. Máu từ các hang mạch máu trước tiên đổ vào các tĩnh mạch nhỏ, sau đó đổ vào tĩnh mạch lưng lớn hơn, chạy về qua tĩnh mạch lưng nằm gần da và đổ vào tĩnh mạch bụng, từ đó trở lại hệ tuần hoàn chung của cơ thể.

Giải phẫu cấu tạo dương vật bên trong

3. Hệ thần kinh của dương vật

Cấu tạo dương vật đối với hệ thần kinh bao gồm hai phần chính là hệ thần kinh vận động, hệ thần kinh cảm giác và cung phản xạ cương, cụ thể: 

• Dây thần kinh vận động: Dương vật được chi phối bởi hệ thần kinh thân thể và thực vật. Trung tâm giao cảm và đối giao cảm nằm ở tuỷ sống. Dây thần kinh đối giao cảm chạy vào vùng chậu và phối hợp với dây thần kinh giao cảm từ vùng hạ vị, tạo thành dây thần kinh hang kiểm soát cơ nhẵn của các xoang.

• Dây thần kinh cảm giác và cung phản xạ cương: Dây thần kinh cảm giác dương vật bắt nguồn từ thụ thể da và quy đầu, tạo thành dây thần kinh lưng dương vật. Nó kết hợp với dây thần kinh hội âm để trở thành dây thần kinh thẹn chạy vào trung tâm đối giao cảm S2-S4. Hệ thần kinh giao cảm còn thúc đẩy tiết chất nhờn vào âm đạo trong giai đoạn kích thích tình dục.

4. Các cơ chế hoạt động của dương vật

Trong y khoa, cơ chế hoạt động của dương vật được chia thành 3 loại: Cơ chế cương dương, cơ chế xìu dương vật và cơ chế hóa học. 

4.1 Cơ chế cương dương

Khi bị kích thích tình dục thông qua các giác quan như thị giác, xúc giác, khứu giác, thính giác, tín hiệu từ não bộ được chuyển đến trung tâm gây cương ở tuỷ sống. Từ đó, tín hiệu được dẫn truyền đến mô cương trong hai thể hang qua sợi thần kinh thể hang. Động mạch cung cấp máu cho dương vật giãn rộng, đổ máu vào các xoang máu. Trong khi đó, tĩnh mạch đi kèm bị chèn ép, máu bị giữ lại, làm dương vật cương cứng. Đây là cơ chế dẫn đến sự cương cứng dương vật.

Cơ chế xìu và cương cứng dương vật

4.2 Cơ chế xìu dương vật

Sau cực khoái và xuất tinh, hệ thần kinh giao cảm bị kích thích, tiết adrenergic làm co các cơ trơn. Lúc này, lượng máu trong hang thoát dần ra, dương vật bớt cứng và xìu xuống.

4.3 Cơ chế hóa học trong các hoạt động

Theo nghiên cứu khoa học, chất trung gian dẫn truyền thần kinh có tên là Acetylcholine và Adrenergic-non-cholinergic (NANC). Trong đó, NANC là chất kích thích, tạo cảm giác ham muốn tính dục. Chất này làm tăng lượng GMP vòng, giãn cơ tạo nên tình trạng dương vật cương cứng. 

5. Chức năng của dương vật

Như đã nói, 2 chức năng quan trọng của dương vật mà ai cũng đều biết đó là:

Chức năng bài tiết:

Cơ chế bài tiết nước tiểu thông qua niệu đạo được xem là đường ống nằm bên trong thể xốp. Mặc dù có cả cơ chế giải phóng tinh dịch nhưng nước tiểu và tinh dịch sẽ không thoát ra ngoài cùng một lúc do sự linh hoạt đóng mở, khi nước tiểu được thoát ra thì đường bài tiết tinh dịch sẽ bị ngăn cản và ngược lại

Chức năng duy trì nòi giống và tình dục:

Quá trình xuất tinh của nam giới sẽ đưa lượng tinh trùng trong cơ thể vào âm đạo nữ giới nhằm thực hiện giai đoạn thụ tinh, cũng từ đây mà bào thai được hình thành. Bản chất dương vật là một bộ phận nhạy cảm nên khi quan hệ tình dục giúp cho nam giới dễ đạt được khoái cảm hơn 

6. Những bệnh lý về dương vật thường gặp

Dương vật nằm ở vùng kín nên rất dễ gặp các bệnh liên quan đến viêm nhiễm. Ngoài ra, một số nam giới cũng có thể mắc các bệnh lý bẩm sinh hoặc tổn thương trong quá trình trưởng thành như: Dương vật cong, lỗ tiểu dị tật, hẹp bao quy đầu, rối loạn chức năng cương dương,... 

6.1 Dương vật bị cong

Hiện tượng dương vật không duy trì được hình dáng thẳng mà cong về một hướng bất kì nào (trên, dưới, trái, phải) trong tình trạng cương cứng. Thân dương vật bị cong thường là kết quả của các chấn thương, tai nạn ngoài ý muốn. Ngoài ra, một số trường hợp bị cong từ khi mới sinh, một nghiên cứu cho thấy 20% số trẻ được sinh ra vơí dương vật cong. Nếu trường hợp nghiêm trọng cần phải phẫu thuật để tạo lại hình dáng chuẩn cho cậu nhỏ.

6.2 Viêm bao quy đầu

Viêm bao quy đầu xảy ra với các dấu hiệu như sưng tấy, mẩn đỏ, nhạy cảm, đau nhức, ngứa ngáy. Viêm bao quy đầu có thể do quá trình chăm sóc kém vệ sinh, bệnh dài, nghẹt, hẹp bao quy đầu, cơ địa dễ kích ứng hoặc hoạt động tình dục mạnh bạo

6.3 Lỗ tiểu bị dị tật

Lỗ tiểu bị dị tật thường là do nguyên nhân bẩm sinh. Lỗ tiểu thay vì nằm ở đầu dương vật thì lại nằm ở mặt trước hoặc mặt dưới của dương vật. Trong tình trạng này, phẫu thuật là phương pháp khả thi nhất. 

6.4 Hẹp bao quy đầu

Hẹp bao quy đầu là tình trạng miệng bao quy đầu nhỏ hơn thông thường. Do đó, bao quy đầu không thể tự di chuyển lên xuống, thường bị nghẹt lại ở một vị trí nào đó khiến máu không lưu thông, gây sưng dương vật và đau đớn. 

6.5 Rối loạn chức năng cương dương

Rối lượng chức năng cương dương thường xảy ra do tổn thương các dây thần kinh vật hang. Ngoài ra, người mắc bệnh tim mạch, cong dương vật, dị tật dương vật cũng có thể bị rối loạn cương dương. 

Rối loạn cương dương là nỗi lo của nhiều quý ông

Vì là một bộ phận quan trọng ảnh hưởng đén khả năng sinh lý ở nam giới cũng như có thể gây ra nỗi lo tâm lý cực lớn khi mắc phải. Các chuyên gia nam khoa ở Mega Med khuyên các cánh đàn ông nên quan tâm và lo lắng nhieuf hơn cho việc chăm sóc sức khỏe sinh dục và nên đến bệnh viện nam khoa định kì 6 tháng/ lần để nắm rõ bệnh tình của mình

7. Một số sự thật thú vị về dương vật

Dương vật là bộ phận sinh dục nam giới có nhiều điều thú vị. Bộ phận này được tạo nên từ các mô và mạch máu đa dạng, tạo nên tính linh hoạt và cứng cáp khi cương cứng. Dưới đây là một số sự thật về dương vật mà bạn nên biết:

7.1 Hiện tượng “chào cờ” vào sáng sớm

Khi ngủ, dương vật của nam giới thường cương cứng, đó là trạng thái sinh lý bình thường. Trạng thái này có thể giúp hạn chế đái dầm do ức chế thoát nước tiểu. Giấc ngủ REM ức chế sản xuất Noradrenaline, khiến dương vật cương cứng khi thức dậy.

Nam giới “chào cờ” buổi sáng

7.2 Sự nhạy cảm tỉ lệ nghịch với độ tuổi

Nghiên cứu cho thấy dương vật giảm nhạy cảm khi tuổi tác tăng. Điều này rõ ràng nhất ở người từ 65 đến 75 tuổi. Điều này có thể làm cho nam giới lớn tuổi gặp khó khăn trong việc cương cứng và xuất tinh hơn so với nam giới trẻ tuổi.

7.3 Đa phần nam giới không cần cắt bao quy đầu

Dữ liệu thống kê của WHO năm 2007 cho thấy khoảng 70% nam giới ≥ 15 tuổi không cần phải cắt bao quy đầu. Điều này cho thấy chỉ có khoảng 30% nam giới ≥ 15 tuổi gặp vấn đề về bao quy đầu như dài, nghẹt hoặc hẹp, cần phải cắt bao quy đầu.

Dương vật của nam giới có những thông tin thú vị như sau:

• Là vị trí nhạy cảm nhất trên cơ thể nam giới.

• Sự cực khoái của nam giới thường ngắn hơn so với phụ nữ.

• Dễ bị viêm nhiễm do là nơi thuận lợi cho vi sinh vật sinh sống nhiều.

• Hút thuốc lá có thể làm dương vật ngắn đi đến 1 cm.

• Dù là cơ nhưng dương vật vẫn có thể gãy nếu quan hệ mạnh bạo.

Trên đây là những thông tin chi tiết về cấu tạo dương vật cũng vai trò, cơ chế hoạt động của bộ phận này. Hy vọng những thông tin này đã giúp cho bạn hiểu rõ hơn về bộ phận này, cách chăm sóc và xử lý những vấn đề thường gặp ở dương vật.